Szlak z Oviedo do Santiago de Compostela jest najstarszą, udokumentowaną trasą do grobu świętego Jakuba Starszego.
Camino Primitivo, czyli „szlak pierwotny” rozpoczyna i kończy swój bieg w miejscach szczególnych dla chrześcijan. W Oviedo przechowuje się sudarium (chustę) grobową Jezusa Chrystusa, natomiast w Santiago de Compostela pochowano św. Jakuba Apostoła Starszego.
WĘDRÓWKA SZLAKIEM CAMINO PRIMITIVO
Camino Primitivo to szlak nieco inny, niż znane pielgrzymom trasy portugalskie czy Camino Frances. Przede wszystkim odnajdziemy tu spokój i ciszę, których czasem może nam brakować na pozostałych drogach do św. Jakuba.
W opinii wielu pielgrzymów, to właśnie Primitivo zasługuje na miano najładniejszego krajobrazowo szlaku Camino de Santiago. O gustach, rzecz jasna się nie dyskutuje, a piękno innych szlaków jest również niepodważalne, jednak górskie odcinki szlaku w Asturii, wyludnione, górskie wioski i wszechobecne konie i krowy na pastwiskach Primitivo zdecydowanie każą ocenić ten szlak 10/10.
Camino Primitivo to jedna z nielicznych tras, którą średnio-zaawansowani pielgrzymi mogą pokonać podczas 2-tygodniowego wyjazdu.
Primitivo to wymagająca wędrówka w przepięknym krajobrazie. Tajemnicze zakątki, lasy, góry, otwarte przestrzenie i niesamowici ludzie. Camino Primitivo to szlak absolutnie wyjątkowy.
313 kilometrów, jakie dzieli katedrę w Oviedo od tej w Santiago de Compostela dzieli się na etapy o długości od 20 do 30 a nawet 35 kilometrów. Podczas naszych wyjazdów na Primitivo, staramy się, by etapy były możliwie równe odległością, a jeśli to nie jest możliwe, by większy wysiłek włożony jednego dnia, został zrekompensowany łatwiejszym etapem nazajutrz.
Dzień 1 WYLOT
Wylatujemy z lotniska w Polsce do Porto (rzadziej do innego z lotnisk na Półwyspie Iberyjskim). Następnie jedziemy z lotniska do hostelu w centrum miasta. Jeśli godzina lądowania w Portugalii na to pozwoli, możliwy jest czas wolny na zakup pamiątek i poznawanie popularnego Ribeira- nabrzeża rzeki Douro. W wypadku lądowania późno w nocy (najczęstszy scenatiusz), od razu jedziemy na nocleg do hostelu.
Dzień 2 PORTO i OVIEDO
Zwiedzanie Porto z polskojęzycznym, lokalnym przewodnikiem. Wcześnie rano wyruszymy na piesze zwiedzanie miasta, by poznać jego największe atrakcje. Porto to nie tylko miasto słynące ze wspaniałych win. Zobaczymy Praca de Liberdade z pomnikiem Piotra IV, Ratusz Miejski, Dworzec Sao Bento z pięknymi azulejos, Katedrę Se, Kościół św. Franciszka z niezwykłym wyposażeniem wnętrza oraz koniecznie słynny most Ludwika (Ponte Luis) łączący nabrzeże Ribeira z Vila Nova de Gaia.
Po intensywnym zwiedzaniu, wczesnym popołudniem wyruszymy busem w kierunku Hiszpanii. Czeka nas kilkugodzinna podróż, której celem będzie Oviedo. W Oviedo z uwagi na późną godzinę przyjazdu, od razu zakwaterujemy się w hostelu i udamy na nocleg. To będzie bardzo intensywny dzień!
Dzień 3 19km Oviedo- Paladin
To pierwszy dzień naszej pieszej wędrówki szlakiem Camino Primitivo. Dziś czeka nas około 19 kilometrów marszu. Jednak zanim wyruszymy na szlak do Santiago de Compostela, koniecznie powinniśmy odwiedzić słynną, gotycką katedrę San Salvador w Oviedo. To tutaj przechowywana jest jedna z najsłynniejszych relikwii świata- Sudarium (lub chusta) Chrystusa, zwana najczęściej “chustą z Oviedo”, czyli materiał, którym owinięta była głowa Jezusa Chrystusa złożonego do grobu.
Po odwiedzeniu katedry, wyruszamy na pieszy szlak. Przed nami aż 313 kilometrów pieszej wędrówki. Dziś dojdziemy w okolice Paladin.
Dzień 4 26km Paladin- Salas
Dzień rozpocznie się od kilkukilometrowej łatwej wędrówki i wejścia na wzgórze Alto del Fresno; następnie strome zejście poprowadzi nas na dno doliny Narcea, gdzie znajduje się wspaniały klasztor San Salvador.
Z Cornellany do Salas poruszać będziemy się przez urokliwe tereny w górę doliny rzeki Nonaya, przecinając małe wioski, które czasem sprawiają wrażenie zupełnie opuszczonych. Po ok.26 kilometrach marszu odpoczniemy w albergue w okolicy Salas.
Dzień 5 32km Salas- Campiello
Dziś jeden z bardziej wymagających dni podczas naszej wędrówki. Do pokonania mamy ponad 32 kilometry z Salas w okolice Campiello. Pierwsza część dnia przebiega, podobnie jak wczoraj, przez urokliwe wioski i lasy dębowo-kasztanowe. W ciągu dnia, powoli będziemy wspinali się wspinali z wysokości około 240m. n.p.m. na 650m n.p.m. w okolicy Espina, a następnie na około 800m n.p.m. pod koniec naszego dnia wędrówki. Odpoczniemy dziś w albergue w okolicy Campiello.
Dzień 6 32km Campiello- La Mesa
Dzisiejszy dzień daje nam wybór dwóch wariantów trasy Camino. Oba z nich są piękne i oba warto zobaczyć. Jednak o ile prognozy meteorologiczne pozwolą, skorzystamy z Ruta de los Hospitales, czyli “Drogi Szpitali”. Trasa ta jest o 4,5 km krótsza niż alternatywna przez Pola de Allande, ale trudniejsza i bez jakichkolwiek sklepów czy kawiarni.
Należy więc koniecznie przygotować zapas wody, jedzenia i mieć ze sobą odpowiednią odzież na wiatr i deszcz, niezależnie od zapowiadanej pogody (ta może zmieniać się bardzo szybko) Jest to jeden z najbardziej malowniczych etapów, spośród wszystkich tras Camino de Santiago.
Przebiega przez wzniesione, niezamieszkane i dzikie obszary. Na wypadek niesprzyjających prognoz pogody, wybierzemy równie piękną, nieco dłuższą, ale łagodniejszą trasę przez Pola de Allande. Zobaczcie jak wygląda trasa szpitali…
Dzień 7 16km La Mesa- Grandas de Salime
Dziś zdecydowanie łatwiejszy, choć równie malowniczy dzień, jak wczoraj. Krótszy etap dzienny pozwoli nam na regenerację sił i dłuższy popołudniowy odpoczynek w albergue.
Dziś charakter trasy akcentuje długie zejście do zalewu Grandas. Schodzimy o kilkaset metrów przewyższenia niżej. Dla pielgrzymów, którzy wędrowali kiedyś szlakiem francuskim, będzie to doskonałe wspomnienie górskich zejść w Pirenejach. Następnie lekko monotonną drogą wspinamy się do Grandas de Salime, gdzie dzisiaj udamy się na nocleg.
Dzień 8 25km Grandas de Salime- Fonsagrada
Wśród pielgrzymów mówi się, że jeśli dotarliśmy do Grandas de Salime bez szwanku, to grób Apostoła Jakuba jest w naszym zasięgu. Dzisiaj poruszamy się przez tereny nieco mniej wymagające technicznie i kondycyjnie, niż na poprzednich etapach. Idziemy przez obszary wiejskie, rolnicze i hodowlane, mijając liczne małe wioski z opuszczonymi domami i starymi kościołami.
Dzień jest naznaczony długą, ale łagodną wspinaczką do Alto del Acebo, pasma górskiego, które oddziela dwa hiszpańskie regiony Asturii i Galicji. Dziś zatem wkroczymy do Galicji- regiony w którym leży samo Santiago de Compostela.
Dzień 9 25km A Fonsagrada – O Cádavo
Ten pierwszy w pełni galicyjski dzień wędrówki. Praktycznie w całości przebiega po drogach gruntowych lub poboczem drogi LU-530. Wędrówka nie jest wymagająca, prócz może jednego podejścia przez A Lastra. Dziś mijamy ruiny Szpitala de Montouto, założonego w XIV wieku, aby zapewnić schronienie i pomoc pielgrzymom.
Dzień 10 29km O Cádavo – Lugo
Długi etap wędrówki, do jednego z największych miast na naszej trasie, a największym na Camino Primitivo. Idziemy po drogach gruntowych i asfaltowych, bez większych przewyższeń wysokości. Między O Cádavo a Castroverde pokonujemy skromne wzniesienie, potem właściwie po płaskim terenie skierujemy się do Lugo.
Jedynym miastem na dzisiejszej trasie, gdzie w trakcie wędrówki można zrobić zakupy jest Castroverde. Dziś kończymy marsz w Lugo, największym mieście na Camino Primitivo.
Dzień 11 26km Lugo – Ferreira
Dzisiejszy, nieco monotonny etap przebiega praktycznie w całości wzdłuż dróg prowadzących z Lugo do Melide (które miniemy już jutro). Mniej historycznych zabudowań na trasie uświadamia nam, że Galicja to nie tylko tajemnicze lasy, góry i ruiny, ale też tętniąca życiem i nowoczesnością kraina. Po pokonaniu 26 kilometrów, bez większych przewyższeń, dotrzemy do Ferreira.
Będzie to nasz ostatni nocleg na szlaku Camino Primitivo, gdyż już jutro nasz szlak łączy się z “główną” hiszpańską nitką Camino- szlakiem Camino Frances (szlak francuski), którym będziemy poruszali się do Santiago w ostatnich dniach wędrówki.
Dzień 12 34km Ferreira – Arzua
Dziś męczący i pełen emocji dzień. Nie ze względu na trudności terenu, ale na jego długość. Do pokonania aż 34 kilometry, może warto więc wyjść ze schroniska chwilkę wcześniej, niż zwykle? Po przejściu 20 kilometrów, w miejscowości Melide, wejdziemy na szlak francuski. Tutaj Camino Primitivo właściwie kończy swój bieg lub po prostu łączy się z Camino Frances.
Stąd już ostatnie kilkadziesiąt kilometrów do celu. W Melide skosztować możemy słynnego pulpo (ośmiornicy), która jest tutejszym przysmakiem i serwowana jest pielgrzymom w najsłynniejszych pulperiach- barach specjalizujących się właśnie w przyrządzaniu pulpo.
Z Melide do Arzua mamy stąd 14 kilometrów, więc nie warto tracić tu długich godzin, ale po posiłku ruszać w drogę. Przed dojściem do Arzua, możemy zmoczyć zmęczone stopy w strumieniu w wiosce Ribadiso. To popularne miejsce odpoczynku pielgrzymów.
Dzień 13 19km Arzua- Pedrouzo
Etap z Arzua, gdzie mogliśmy zobaczyć kościół św. Jakuba, często odwiedzany przez pielgrzymów, to już naprawdę ostatnie kilometry na szlaku. Mimo, że szlak ciągle przekracza główną drogę do Santiago, to pełen jest urokliwych zakątków i miejsc, gdzie pielgrzymi mogą odpocząć.
Po drodze miniemy liczne urokliwe wioski, przekroczymy strumienie i pójdziemy przez lasy eukaliptusowe. W samym Pedrouzo z pewnością zauważymy różnicę w ilości pielgrzymów na szlaku.
Dziś w miejscowości nocują przecież pielgrzymi z kilku głównych szlaków, kończących swój bieg w Santiago: szlaku Primitivo, Frances, del Norte i kilku innych, mniej znaczących. Jutro będziemy już w Santiago!
Dzień 14 20km Pedrouzo – Santiago de Compostela
Dziś idziemy do Santiago de Compostela! 20 kilometrów dzieli nas od grobu św. Jakuba Apostoła. Po drodze lasy eukaliptusowe, coraz gęściej zabudowane przedmieścia Composteli, lotnisko międzynarodowe, które musimy obejść szlakiem dookoła.
Po drodze, około 5 kilometrów od Santiago, możemy już ujrzeć katedrę ze Wzgórza Radości (Monte do Gozo). Po dojściu do celu wędrówki zakwaterujemy się w albergue i skorzystamy z popołudnia i wieczoru w Santiago. Odbierzemy nasze Compostele- certyfikaty odbycie pielgrzymki do Santiago de Compostela.
Udamy się na Mszę dla pielgrzymów do katedry, gdzie (jeśli będziemy mieli szczęście) może uda nam się zobaczyć największe kadzidło świata? Gratulacje! Przeszliśmy Camino de Santiago!
Dzień 15 Wylot do Polski
W godzinach porannych mamy możliwość pójścia na Mszę do katedry lub zwiedzania miasta na własną rękę. Szczególnie targ Abastos i pobliskie uliczki starego miasta zasługują na uwagę (szczególnie fotografów- amatorów).
Chętni mogą po raz ostatni zaopatrzyć się w pamiątki. Następnie ze schroniska wyruszymy busem w kierunku Portugalii i z lotniska w Porto wrócimy do Polski. To już koniec naszej przygody i pielgrzymki do Santiago de Compostela.
Jakub Pigóra (ur. 1982)
Przewodnik zorganizowanych grup na szlakach do Santiago, Ziemi Świętej, Fatimy i Rzymu. Od 2008 roku nieustannie w drodze do najważniejszych miejsc świętych. Mąż Ewy, dzięki której ruszył na pierwsze swoje Camino. W 2018 roku pielgrzymował z progu swojego domu do Santiago de Compostela na rowerze. Każdego roku pokonuje z plecakiem ponad 2 tysięce kilometrów. Administruje polskie kanały o tematyce Camino m.in. fb.com/caminopolska
PON – PIĄ: 08:00 – 16:00
SOB: 10:00 – 14:00
NIEDZ: Odpoczywamy. Ty też odpocznij.
Nie wstydź się! Daj nam znać jeśli masz pytania.
Wygląda na super organizację ale troche dlugie trasy.
Bardzo chcialabym przejsc Camino Primitivo z Oviedo ale chyba w dłuższym czasie bo 30 km albo ponad, niecdam rady…
Niestety na Primitivo ciężko będzie Ci uniknąć takich etapów. Na naszym wyjeździe rzeczywiście, może w 2-3 miejscach możnaby etap skrócić, ale przemyśleliśmy to bardzo dokładnie i w 15 dni (od soboty do soboty!) należy to zrobić właśnie tak. A etap ponad 30 kilometrów różni się od etapu 25 kilometrów tym, że musimy iść dłużej przez około 1-1,5h. Inna sprawa, że Primitivo ogólnie jest wymagające.
Buen Camino!