Jakubowymi drogami- Andrzej Kofluk.

Pozwoliłem sobie wkleić artykuł z majowego Nowego Życia autorstwa naszego wspaniałego przyjaciela i przewodnika Andrzeja Kofluka.

Dziś, 19 czerwca o godzinie 19.00  w kościele uniwersyteckim w ramach Nocy Kościołów Andrzej będzie mówił o Edycie Stein. Wszystkich chętnych w imieniu Andrzeja i swoim zapraszam.

Jakubowymi drogami– Andrzej Kofluk

„Pielgrzymowanie jest wpisane w kondycję człowieka. Pielgrzymują ludzie różnych religii: hinduiści, buddyści, mozaiści. Szczególnie ważne jest pielgrzymowanie dla chrześcijan. W Piśmie Świętym bardzo często znajdujemy odwołanie do drogi. Jezus Chrystus powiedział: Ja jestem drogą, i prawdą i życiem (J 14.6). Chrześcijanie wierni zawołaniu Chrystusa bezustannie pielgrzymują w sposób duchowy, ale również i fizycznie. Od czasów średniowiecza głównymi celami, do których docierali pielgrzymi, była Jerozolima, Rzym i Santiago de Compostela. Dante Alighieri podzielił pątników na trzy kategorie: palmieri zmierzających do Grobu Świętego, romei udających się do grobów apostołów, św. św. Piotra i Pawła oraz peregrini wędrujących do grobu św. Jakuba Większego. Dante prawdziwymi pielgrzymami nazywał tych idących do Santiago.

Na zachód!

Święty Jakub Starszy, do którego grobu od wieków udają się pielgrzymi, jest postacią szczególną. Syn Zebedeusza należy do najczęściej wymienianych postaci na kartach ewangelii. W najbardziej kluczowych momentach jest z Chrystusem. Spotykamy go w momencie przemienienia Chrystusa na Górze Tabor, wraz ze św. Piotrem oraz swoim bratem św. Janem. Również w momencie modlitwy w Ogrójcu znajduje się w najbliższym otoczeniu Jezusa. Według tradycji po męczeństwie naszego Pana, udał się na teren Półwyspu Iberyjskiego i tam prowadził działalność misyjną. Później powrócił do Jerozolimy i jak podają Dzieje Apostolskie został ścięty mieczem przez Heroda Agrypę (Ap 12.2). Dalej według tradycji doczesne szczątki św. Jakuba Apostoła zostały przewiezione łodzią, przez jego wiernych uczniów, aż na koniec ówczesnego świata (finis terrae). Tam po wylądowaniu na Półwyspie Finister, prowadzeni przez anioła dotarli do miejsca, które stało się miejscem wiecznego spoczynku św. Jakuba. Przez prawie osiem wieków miejsce to zostało zapomniane. Grób został na nowo odkryty przez pustelnika Pelayo. Zauważył on deszcz gwiazd spadających wokół wzgórza. Udał się tam i znalazł marmurowy sarkofag. Powiadomiony biskup Teodomir ustalił, że w miejscu tym znajdują się relikwie św. Jakuba oraz dwóch jego uczniów. Miejsce nazwano campus stellae (pole gwiazd) ? Compostela. Wkrótce Święty stał się patronem Hiszpanii oraz patronem podróżujących. Santiago de Compostela stało się miejscem, do którego pielgrzymowała cała chrześcijańska Europa. Wokół szlaków pątniczych budowano klasztory, szpitale, miasta, dbano o stan dróg. Sieć dróg prowadzących do Santiago de Compostela stała się krwiobiegiem Europy. Niestety, od XVIII do XX wieku ruch pielgrzymkowy zmniejszał się.

Spojrzenie Jana Pawła II

Nowy impuls dał Ojciec Święty Jan Paweł II. W czasie pielgrzymki do Santiago de Compostela ogłosił Akt Europejski, który stał się ideową podstawą do zjednoczenia Europy. Wówczas ? 9 listopada 1982 roku, powiedział: Moje spojrzenie ogarnia w tej chwili cały kontynent europejski, tę olbrzymią sieć dróg komunikacji, które łączą składające się nań miasta i narody; widzę te drogi, które od średniowiecza prowadziły i prowadzą do Santiago de Compostela. (?) Tu przybywali z Francji, z Włoch, z Europy Środkowej, z krajów nordyckich i z narodów słowiańskich chrześcijanie wszelkich stanów: od królów aż po najskromniejszych wieśniaków, chrześcijanie wszystkich poziomów duchowych: od świętych, jak Franciszek z Asyżu czy Brygida Szwedzka (nie mówiąc o tylu świętych hiszpańskich), aż po publicznych grzeszników, czyniących pokutę. Cała Europa odnalazła się wokół tej ?pamiątki? świętego Jakuba, w tych samych wiekach, w których budowała się, jako kontynent jednorodny i zjednoczony duchowo. Dlatego sam Goethe stwierdził, że świadomość europejska zrodziła się w pielgrzymowaniu. (?) Dlatego ja, Jan Paweł, syn polskiego narodu, który zawsze uważał się za naród europejski, syn narodu słowiańskiego wśród Latynów i łacińskiego pośród Słowian, z Santiago kieruję do ciebie, stara Europo, wołanie pełne miłości: Odnajdź siebie samą! Bądź sobą! Odkryj swoje początki. Tchnij życie w swoje korzenie?

Przemówienie papieża odegrało dużą rolę w przywracaniu jedności Europy. Przyczyniło się również do odnowy szlaków Jakubowych. W 1987 roku Rada Europy uznała Drogę św. Jakuba za pierwszy kulturowy szlak Europy. W czasie IV Światowych Dni Młodzieży, zwołanych w 1989 roku do Santiago de Compostela, Jan Paweł II ponowił wezwanie do pielgrzymowania do grobu św. Jakuba Apostoła. W 1993 roku Droga św. Jakuba na terenie Hiszpanii została wpisana na listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego Ludzkości UNESCO.

Drogi św. Jakuba w Polsce

W Polsce rozwój prac nad odtwarzaniem dróg Jakubowych rozpoczął się u schyłku pontyfikatu Jana Pawła II. Otwarcie pierwszego odcinka na terenie Polski nastąpiło, niestety, już po śmierci naszego wielkiego rodaka. Z inicjatywy Bractwa św. Jakuba z prezesem Henrykiem Karasiem i ks. Stanisławem Czerwińskim z Jakubowa koło Głogowa zainaugurowano 24 lipca 2005 roku, 160-kilometrowy odcinek Dolnośląskiej Drogi św. Jakuba, która prowadzi z Jakubowa, przez Grodowiec (sanktuarium NMP), Polkowice, Bolesławiec, Nowogrodziec, Lubań do Zgorzelca.

W działania nad odtwarzaniem szlaków Jakubowych włączył się Emil Mendyk, filozof, podróżnik, przewodnik, z Fundacji Wioski Franciszkańskiej Janice koło Jeleniej Góry. Potrafił zgromadzić wokół inicjatywy sporą grupę ludzi. Praca ich doprowadziła do otwarcia pierwszego ponad 240-km. odcinka Drogi św. Jakuba Via Regia z Brzegu poprzez Oławę, Wrocław, Środę Śląską, obok dawnego opactwa cystersów w Lubiążu, Legnicę, Złotoryję, Lwówek Śląski, Lubań do Zgorzelca. Inauguracja tego odcinka w dniu 6 października 2006 roku we Wrocławiu miała uroczysty charakter. Kustosz sanktuarium św. Jakuba Apostoła przywiózł z Jakubowa jego relikwie. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Kazimierz M. Ujazdowski przy udziale ks. infułata Adama Drwięgi odsłonił w katedrze wrocławskiej św. Jana Chrzciciela, tablicę upamiętniającą poświęcenie znaków Drogi św. Jakuba Via Regia przez Benedykta XVI w czasie mszy św. w Krakowie. Następnie zebrani udali się Drogą św. Jakuba Via Regia do bazyliki garnizonowej św. Elżbiety, nawiedzając po drodze gościnne progi cerkwi prawosławnej św. św. Cyryla i Metodego ? dawnego kościoła św. Jakuba. W czasie pielgrzymki z relikwiami św. Jakuba, przewodnicy wrocławscy przybliżali pątnikom postacie związane z Wrocławiem m.in. Jana Pawła II, św. Teresy Benedykty od Krzyża (Edyty Stein) ? współpatronki Europy, Bolesława kard. Kominka, Angelusa Slilesiusa, Dietricha Bonhoeffera, św. Jadwigi Śląskiej, Benedykta Polaka ? franciszkanina, który po drodze Via Regia udał się z papieskim poselstwem do wielkiego chana Mongołów, a powróciwszy ćwierć wieku przed słynną wyprawą wenecjanina Marco Polo, opisał swoją wyprawę w dziele ?De Itinere Fratrum Minorum ad Tartaros?. W bazylice św. Elżbiety ks. bp Edward Janiak odprawił Missa Sankti Jakobi przy udziale Schola Gregoriana Silesiensis.

Od 15 września 2008 r. Droga św. Jakuba Via Regia wzbogaciła się o kolejny odcinek już na Śląsku Opolskim, w Skorogoszczy zainaugurowany został odcinek Góra św. Anny, Opole, Skorogoszcz, Brzeg.

Wcześniej 7 września 2008 r., z okazji 900-lecia Jeleniej Góry, udostępniony został dla pątników odcinek włączający Jelenią Górą do europejskiej sieci dróg Jakubowych. Przebiega ona malowniczą trasą z Jeleniej Góry przez Siedlęcin (wieża książęca, z jednymi a z nielicznych na świecie, średniowiecznymi świeckimi freskami), Lubomierz, Gryfów Śląski do Lubania.

Z inicjatywy ks. Ryszarda Honkisza proboszcza parafii św. Jakuba Starszego Apostoła w Więcławicach Starych koło Krakowa, przy udziale ojców dominikanów z Sandomierza otwarto 12 września 2008 roku odcinek Małopolskiej Drogi św. Jakuba prowadzący z Sandomierza do Krakowa. Szlak ten jest odnogą Drogi św. Jakuba Via Regia. Członkowie Bractwa św. Jakuba, które powstało przy parafii św. Jakuba w Więcławicach, podjęli prace przy przedłużaniu Drogi św. Jakuba Via Regia od granicy polsko-ukraińskiej w Korczowej przez Rzeszów, Przeworsk, Ropczyce Jarosław Tuchów, Brzesko do Krakowa.

Jednocześnie trwały prace nad wytyczeniem Wielkopolskiej Drogi św. Jakuba, będącej przedłużeniem wcześniej otwartej Dolnośląskiej Drogi św. Jakuba. Liczący ponad 230 km odcinek z Gniezna przez Lednicę, Poznań, Lubiń (klasztor benedyktynów), Leszno, Wschowę, Głogów do Jakubowa został otwarty 6 listopada 2006 roku. Szlak ten przedłużono 20 kwietnia 2007 roku o następny odcinek drogi św. Jakuba na ?Szlaku Piastowskim? z Mogilna przez Trzemeszno do Gniezna.

Z drugiej strony Polski Klub Camino de Santiago doprowadził do otwarcia w lipcu 2006 roku odcinka Drogi Polskiej prowadzącej z katedry św. Jakuba w Olsztynie do kościoła św. Jakuba w Toruniu.

Na północy Polski 8 wrześniu 2007 roku został otwarty 90-km. odcinek nazwany Lęborska Droga św. Jakuba prowadzący z Sianowa przez Lębork, Łebę do Smołdzina. Jest on zaczątkiem Północnej Drogi św. Jakuba mającej połączyć Warmię poprzez Gdańsk z Pomorzem Zachodnim i szlakami w Meklemburgii do Santiago.

Z inicjatywy studentów i pracowników Collegium Polonicum Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Słubicach oraz Viadrina we Frankfurcie nad Odrą przygotowywany jest odcinek Drogi Lubuskiej: Murowana Goślina, Oborniki Wielkopolskie, Sulęcin, Słubice.

Coraz więcej osób pielgrzymuje po drogach Jakubowych. Wiosna sprzyja wędrówkom, sprzyja pielgrzymowaniu. Z nastaniem wiosny przewodnicy zrzeszeni w Kole nr 8 Oddziału Wrocławskiego PTTK, grupa osób z parafii św. Maksymiliana Marii Kolbego, członkowie Dolnośląskiego Towarzystwa Cyklistów, zainicjowali pielgrzymkę po wrocławskich odcinkach Drogi św. Jakuba Via Regia. Jednocześnie pragnęli kontemplować wypowiedź psalmisty Twoje słowo jest lampą dla moich stóp i światłem na mojej ścieżce (Ps 119.105). Potraktowaliśmy przytoczony tekst bardzo konkretnie, odnawiając znaki drogi, aby ludziom zmierzającym w kierunku Santiago de Compostela ułatwić poruszanie się po ścieżkach Jakubowych. Wrocławski odcinek Via Regia podzieliliśmy na mniejsze odcinki, aby powoli, bez pośpiechu uzupełniać znaki drogi zgodnie z przygotowaną wcześniej dokumentacją, a jednocześnie znaleźć czas na modlitwę, chwilę zatrzymania się w mijanych świątyniach oraz wysłuchania opowieści o mijanych miejscach. Zaczęliśmy od zachodnich rejonów miasta, czyli miejsc leżących najbliżej miasta św. Jakuba. Pierwszy odcinek zaczęliśmy od Popowic od kościoła św. Jerzego, aby zatrzymując się w kościele św. Jadwigi na Kozanowie i kościele Macierzyństwa NMP, dotrzeć do mostu na Ślęzie i dalej ulicami Królewiecką, Maślicką i Główną do mostu na Bystrzycy w Marszowicach. Drugi z wyznaczonych odcinków prowadził z bazyliki garnizonowej św. Elżbiety i dalej ul. św. Mikołaja obok soboru prawosławnego (katedry), pod pl. Jana Pawła II, pl. Solidarności, do kościoła Chrystusa Króla na ul. Zachodniej, aby później przez pl. Szczepiński, ul Ścinawską do Popowic. Następny odcinek wiódł od kościoła św. Maurycego przez Ostrów Tumski z katedrą, Ostrów Piaskowy z kościołem NMP i cerkwią św. św. Cyryla i Metodego (dawny kościół św. Jakuba, z fasady pozdrowił nas św. Jakub), przez most Piaskowy dotarliśmy do dawnego pofranciszkańskiego kościoła św. Jakuba później św. Wincentego, a obecnie katedry greckokatolickiej. Następny odcinek prowadzi od Trestna do kościoła św. Maurycego.

Rok 2009 będzie bogaty w wydarzenia na Drodze św. Jakuba Via Regia. Z inicjatywy Fundacji Wioski Franciszkańskiej Janice odbywają się weekendowe przejścia Drogą św. Jakuba Via Regia, od Góry św. Anny do Zgorzelca. Od kwietnia do października przez dwa dni w miesiącu przechodzić będziemy kolejnymi już oznakowanymi odcinkami Drogi Królewskiej (więcej informacji na www.camino.net.pl).

W Sobótce 1-3 maja odbyło się Ogólnopolskie Spotkanie Miłośników Camino de Santiago ? Drogi św. Jakuba, na które przybyli ludzie z dróg Jakubowych. Gościem specjalnym będzie Miro Villamor znany jako ?Trubadur de Camino? ikona dróg jakubowych w Hiszpanii.

Buen Camino!”